martedì 7 giugno 2011

Kriza ekonomike Karl Marksi dhe fundi një epoke

Në disa vende Europiane si Italia parti të krahut të majtë mundohen me ç`do kusht ti mbrojnë të drejtat e punëtorëve dhe vendet e tyre të punës me të vetmen forcë që u ka mbetur: ajo e dëshpërimit.

 

Shkruan: Avni Jashari 

 

Edhe pse mas mediet po mundohen ta qetësojnë masën duke thënë se “e keqja tashmë ka kaluar”, nga qoshe të shumta na vinë sinjale nga shumë qytete botërore ku kriza sa po vjen dhe po thellohet dhe në prapaskenë vinë lajme tmerruese. Fabrika që mbyllën e me mijra punëtor të mbetur në rrugë një ashtu edhe në fushën e shkollës ç`do ditë e ma andej dëgjojmë lajme degjeneruese...këto lajme po i mbushin gazetat botërore po thuaj që dy vite me radhë. Profesor, doktor, punëtore, nxënës me pamflete në duar dhe afishe që po mbesin vetëm si hije drejt një tmerri të ri socio-ekonomik nga hienat dhe profiterat politik që me buzëqeshje ironike na gënjejnë në ç`do televizion dhe ç`do media te cilat (lexo: mediet) në masë të madhe janë ba falanga të tyre.
Në disa vende Europiane si Italia parti të krahut të majtë mundohen me ç`do kusht ti mbrojnë të drejtat e punëtorëve dhe vendet e tyre të punës me të vetmen forcë që u ka mbetur: ajo e dëshpërimit.


Marksi kishte jetuar në Angli një vend me një industri të zhvilluar, në një kohë kur krizat manifestoheshin ç`do 10 vite, sikurse të ishin të kronoligjuara matematikisht. Kemi p.sh. krizën financiare te vitit 1837, e trasuar nga ajo e vitit 1847 (ku si pasoj falimenton firma e madhe atë botë “Robinson&Co) e akoma kriza e vitit 1857 dhe ajo e vitit 1866.
Për Marksin krizat ishin pjell e botës kapitaliste që ishin në zhvillim e sipër. Kauzat që ai (lexo: Marksi) i rrok janë esencialisht të lidhura ngushtë me dy faktorë: trendin në rënie të normës së fitimit dhe nën zhvillimin. Në këto dy raste Marksi ka një literaturë të gjerë. Do te thotë që Marksi ishte pjesë e këtyre krizave siç jemi ne sot.

Ajo që ne sot po përjetojmë është një krizë e pa parë në historinë e kapitalizmit. Që nga viti 1987 ne kemi pasur shtatë krizat financiare, por asnjë të kësaj shkalle dhe me këto efekte (duke ju referuar ekspertëve te këtij lëmi). Kjo krizë është shumë e ndryshme nga ajo e `29. Kjo është kriza me e madhe e njerëzimit, edhe më e madhe se e ashtu quajtura kriza e Depresionit të Madhë e viteve `30 ku kjo kishte goditur veçanërisht botën perëndimore me efekt relativisht të vogël në pjesët tjera të planetit. Sot kriza shkon në gjithë botën dhe ka marr epitetin e një pandemie që përhapet shumë shpjet në tërë globin.

Kjo krizë globale është duke prodhuar efekte të papritura socio-politike, kush e imagjinon se do ta gjejë shërimin gjithmonë në qoshe gjërat do ti kthehen bumerang. Kur ekonomia botërore do ta ketë gjetur një pikë tjetër të ekuilibrit, ndonëse përkohësisht bota do të zgjohet me një kontekst shumë të ndryshëm gjeopolitik. Kjo për Marksin, megjithëse me fjalë të ndryshme ai (lexo:Marksi) thoshte: Të gjitha krizat financiare dhe ekonomike të kapitalizmit janë kriza të një sistemi të veçanet, të klasës për pushtet dhe territor.

Kapitalizmi siç po shihet ka filluar të zbehet dhe shenjat e para që vinë nga një përqindje e konsideruar e të anketuarve në Gjermani janë tejet të qarta për këtë...
Këto e shumë të tjera janë alarmante për mbarë njerëzimin. Në vitin 2009 disa nga ekonomistet ma te mëdhenj në SHBA than se duhet patjetër të rishfletohet teoria e Marksit sepse aty do të gjendët shpëtimi...këtë mund ta bëjnë vetëm superfuqitë e mëdha dhe ato superfuqi që mund te bëjnë një punë korrekte në këtë aspekt, por duke marr parasysh se korrektësia dhe besueshmëria sot është e po thuaj e barabartë me 0 në tërë globin pak mund të pritet nga kjo.

Sidoqoftë një gjë është mase e sigurt fundi i një Epoke po vjen...Këtu sa ma parë duhet të dominoj një stil tjetër i ekonomisë, një ekonomi që jep përgjigjeje konkrete për mbar njerëzimin dhe mirëqenien e tyre sepse ky sistem qe sot është kah dominon (e i cili ka dominuar me dekada dhe po dominon akoma) vërtet është një sistem i mbeturinave.

Botuar me 23 gusht 2010

Nessun commento:

Posta un commento