ShBA – Rusi, fillimi i një tjetër “Lufte të Ftohtë“

Nga: Avni Jashari

Imagjinoni një luftë titanike për pushtimin e botës në të cilën Rusia neo-imperialiste e Putinit ka një mbështetje gati absolute, në anën tjetër kandidatit për president të SHBA-ve nga kampi republikan e vlerëson Putinin si një shembull për ta imituar. Krahasimi i kësaj është i pabarabartë. Edhe pse në realitet ambiciet e deklaruara, si kriza ekonomike nuk mund të mbështesin ambiciet e Putinit dhe mbështetësve të tij patriot, ku do ta paguajnë një çmim social, ndërkaq  rritja e SHBA-ve do të lejoj vendin që ta mbaj primatin për dekada të tëra pavarësisht ngurrimit të udhëheqësve të saj. (Lexo: SHBA)

Në një kuptim kjo është pika më e lartë e populizmit që është në rritje po thuaj në të gjitha pjesët e botës. Ajo që ka rëndësinë këtë rast është thjeshtësia e mesazhit, përkundër faktit që është vështirë i realizuar. Në këtë kontekst rusët dhe amerikanët kanë filluar ta luajnë lojën e vjetër të tyre të cilën e kishin ndërprerë me fundin e Luftës së Ftohtë. Konflikti në Siri ka shkaktuar ngrirje absolute të raporteve mes dy superfuqive botërore. Amerikanët nuk janë më pak të përfshirë se rusët, bombardojnë, kanë forca speciale në terren që mbështesin opozitën e cila do rrëzimin e regjimit të Asadit. Përndryshe, nga rusët këta të fundit bombardojnë vetëm ISIS-n, nuk e luftojnë direkt regjimin dhe kanë shumë dyshime në lidhje me cilësitë e rebelëve të cilët i mbështesin. Ndryshe Barack Obama ka mbajtur gjithmonë  një distancë të caktuar, kurse Vladimir Putin është zhytur deri në fyt në këtë konflikt.

Siria pra tani është vetëm një nga teatrot e betejës, kur kjo betejë tanimë është bërë globale si në kohërat e vjetra.”Perëndimi duhet që ta kuptoj se kjo nuk vjen vetëm si rezultat i një Rusie autoritare e nacionaliste”, thotë Dimitri Trenin analist dhe eksperti kryesor i marrëdhënieve mes dy vendeve (SHBA – Rusi). “Historia evropiane tregon se në fund të një lufte të madhe, paaftësia për të krijuar një rend ndërkombëtar të pranueshëm të mundur është duke çuar në një cikël të ri të konkurrencës. Lufta e Ftohtë ishte një konflikt i madh ku Bashkimi Sovjetik mbeti humbësi kryesor.” thotë Trenin.

Lufta e Ftohtë, konflikti i madh ku Bashkimi Sovjetik humbi

E tëra fillon me  poshtërimin e Gjermanisë në vitin 1918, e cila rikthehet me e rrezikshme se kurrë më parë në vitin 1939. Historia nuk përsëritet në mënyrë metodike por pothuajse, në rastin e ideologjisë marksiste Putini e ka zëvendësuar me populismin autoritar. Për pjesën tjetër, mbetet arsyeja e njëjtë me një vendosmëri të pa luhatur, që si alternativë duan të jetë pikërisht Amerika me çdo kusht. Pjesa më shqetësuese e këtij konfrontimi mbetën kanalet e komunikimit të hapura (interneti, sulmet kibernetike…) gjë që e njëjta nuk kishte ndodhur në vitet 80-ta, si dhe  kërcënimi nuklear. A nuk është kredibil kërcënimi i Putinit, i cili ditë me parë anuloi dakordin për uljen e prodhimit të plutonit, një përbërës kyç për prodhimin e bombave atomike. Nga kriza e Ukrainës nuk është hera e parë që presidenti rus pretendon  ta ndryshoi balancën bërthamore në një mënyrë apo tjetrën.

Të krijosh në mënyrë të çuditshme një Apokalips potencial në botë, duke krijuar një armë absolute të shkatërrimit e cila nuk duhej kurrë të përdorej, është sikur ta shkelësh një kod të shenjtë dhe të paprekshëm, sikurse ta kaloni një vijë përtej së cilës askush nuk e di vërtet çfarë ka. Vetëm përdorimi efektiv i bombës është më i rrezikshëm se kaq. Me gjithë rritjen e nivelit të konfrontimit, SHBA-të dhe Rusia nuk kanë ndërmend ta rrisin arsenalin në këtë aspekt, të ndalur në 1550 mbushje operacionale secili. Por këtu hynë në garë përmirësimi i tyre teknologjik: më lirë, më saktë, më vdekjeprurës…Amerikanët shpenzojnë 348 miliardë dollarënë vit, statistika këto deri në fund të vitit 2014, rusët po i thajnë gradualisht resurset e tyre (duke ju referuar ekspertëve të këtij lëmi). Pa i përmendur kërkimet e të dyja palëve rreth raketave balistike “Hypersonic” që në fakt nuk është një armë bërthamore. Kjo ka një kokërakete konvencionale e cila është projektuar enkas për ti shkatërruar stoqet e kundërshtarëve, pjesë kjo e sistemit të “balancimit bërthamor”.

Kërcënimet e mundshme mbesin të njëjtat si gjithmonë, vetëm dija që të mos mund ta shkatërroi tjetrin pa qenë edhe vet i shkatërruar, në një formë e parandalon katastrofën. Me një përkeqësim serioz, nga viti 2014 me përfundimin e partneritetit NATO – Rusi, mungon një kanal lidhshmërie që do të parandalonte keqkuptimet dhe incidentet e mundshme. Qiejt dhe Deti Baltik kurrë nuk kanë qenë më të mbushur me aq avion dhe anije lufte. Ndërkaq edhe më e rrezikshme është Siria, ku rusët dhe amerikanët janë fizikisht në fushën e betejës. Do të ishte shkatërruese nëse mesazhi populist do të përpiqej që ta lehtësoi këtë sezonë të rrezikshme politike.

(20.10.2016)